Giải chi tiết câu 5 - đề minh họa môn sinh 2017

Tiếp tục trong loạt bài hướng dẫn phân tích và giải chi tiết đề minh họa môn sinh học 2017 sẽ giúp các em nắm vững phương pháp giải cho từng dạng bài tập sinh học tương tự.

Trong đề minh họa 2017 có câu bài tập về tính tần số trong quần thể như sau:

Câu 5: Một quần thể gồm 2000 cá thể trong đó có 400 cá thể có kiểu gen DD, 200 cá thể có kiểu gen Dd và 1400 cá thể có kiểu gen dd. Tần số alen D trong quần thể này là

A. 0,30.

B. 0,40.

C. 0,25.

D. 0,20.

Bài này tương tự với ví dụ trong sách giáo khoa sinh học 12 (trang 68, sinh học 12 cơ bản). Với bài này tôi xin trình bày 2 cách giải như sau:

Cách 1:  Giải theo khái niệm về tần số alen:

"Tần số alen của một gen nào đó bằng tỉ lệ giữa số lượng alen đó trên tổng số alen của các loại alen khác nhau của gen đó trong quần thể tại một thời điểm xác định"

Gen đang xét ở quần thể trên có hai alen là D và d, vậy quần thể có 2000 cá thể trong đó

• 400 cá thể có kiểu gen DD, suy ra có 800 alen D
• 200 cá thể có kiểu gen Dd, suy ra có 200 alen D và 200 alen d.
• 1400 cá thể có kiểu gen dd, suy ra có 2800 alen d.

Tổng số alen là 4000 trong đó:

• Alen D = 1000
• Alen d = 3000

Vậy tần số alen D = 1000/4000 = 0,25

Cách 2: Gải theo cấu trúc di truyền quần thể:

Từ số lượng cá thể mang các kiểu gen khác nhau trong quàn thể, ta tính ra tần số tương đối giữa các kiểu gen và xây dựng cấu trúc di truyền của quần thể.

(400DD : 200Dd : 1400dd) = (0,2DD : 0,1Dd : 0,7dd)

Gọi tần số tương đối của các kiểu gen DD, Dd và dd lần lượt là d, h và r. Tần số tương đối của alen D và d lần lượt là: 

• p(D) = d + h/2 = 0,25
• q(d) = r + h/2 = 0,75 = 1 - p(D).

Thật sự thì bài này tập sinh học di truyền quần thể này thuộc loại dễ, tuy nhiên chúng ta cần hiểu bản chất để làm nhanh những bài tương tự hoặc khó hơn.