3 gen không alen tương tác bổ sung đã xuất hiện trong đề thi THPT Quốc Gia 2019

Câu 119 - mã 218 của đề thi THPT Quốc Gia 2019 là câu hỏi liên quan đến tương tác bổ sung của 3 gen không alen. Cụ thể đề bài như sau:

Cho cây hoa đỏ (P) có kiểu gen AaBbDd tự thụ phấn, thu được F1 có tỉ lệ 27 cây hoa đỏ : 37 cây hoa trắng. Theo lí thuyết, trong tổng số cây F1, số cây hoa trắng đồng hợp 2 cặp gen chiếm tỉ lệ:
A. 3/16.
B. 12/37.
C. 9/32.
D. 18/37.

Hướng dẫn phân tích và giải

* Xác định quy luật di truyền và quy ước kiểu gen, kiểu hình

Cây P (AaBbDd) tự thụ phấn, thu được F1 có tỉ lệ 27 cây hoa đỏ : 37 cây hoa trắng → các gen A, B và D cùng tương tác để quy định tính trạng màu sắc hoa. Cụ thể trường hợp nay là tương tác bổ trợ, cơ thể mang cả 3 alen trội (A, B và D) thì cho cây hoa màu đỏ; còn lại cho cây hoa màu trắng. Cụ thể như sau:

- Kiểu gen: A-B-D-: cho cây hoa đỏ (27 = 3×3×3).

- Kiểu gen còn lại sẽ cho cây hoa trắng.

Nếu bạn vẫn chưa hình dung thì vui lòng quy lại đọc kỹ bài tương tác bổ sung. Chỉ khác là ở bài tập này là 3 gen cùng tương tác để quy định 1 tính trạng thay vì 2 gen như bài trong sách giáo khoa.

* Số cây hoa trắng đồng hợp 2 cặp gen ở F1

+ Cây hoa trắng (buộc phải có 1 cặp gen đồng hợp lặn: hoặc aa hoặc bb hoặc dd) (1)

+ Cây hóa trắng đồng hợp 2 cặp gen (tức là trong 3 cặp gen thì có 1 cặp dị hợp và 2 cặp đồng hợp (2)

Từ (1) và (2) suy ra sẽ có 3 trường hợp:

+ TH1: Gen A dị hợp (Aa) sẽ có 3 kiểu gen: AaBBdd, AabbDD và Aabbdd.

+ TH2: tương tự có 3 kiểu gen (các bạn tự viết nhé)

+ TH3: tương tự có 3 kiểu gen (các bạn tự viết nhé)

Với mỗi kiểu gen đều có tỉ lệ = Dị ×Đồng×Đồng = 1/2×1/4×1/4 = 1/32.

Vậy tổng số cây hoa trắng đồng hợp 2 cặp gen có tỉ lệ = 1/32×3×3= 9/32.

Bạn cũng có thể chia trường hợp theo cách lập luận khách như có 3 trường hợp tương ứng với đồng hợp lặn của mỗi cặp gen (hoặc aa hoặc bb hoặc dd). Và tính ra cũng cho kết quả tương tự.