Chuyển đến nội dung chính

Tại sao tuyến tụy không tiết insulin lại gây ra bệnh đái tháo đường (tiểu đường)?

a. Tại sao tuyến tụy không tiết insulin lại gây ra bệnh đái tháo đường (tiểu đường)? b. Những người bị bệnh đái tháo đường có pH máu thấp hơn hay cao hơn người bình thường? Giải thích. a. Thiếu insulin, glucose không vào được tế bào, glucose không được chuyền hóa thành glicogen dư trữ ở gan, dẫn đến nồng độ glucose trong máu cao thường xuyên và các tế bào thiếu glucose dẫn đến bệnh đái tháo đường. b. Khi bị bệnh đái tháo đường glucose vào tế bào ít. Do nguồn cơ chất cung cấp năng lượng chủ yếu là glucose không đáp ứng đủ, nên các tế bào cơ thể sử dụng nguồn cơ chất là lipid. Tăng phân giải lipid tạo ra nhiều axit hữu cơ dẫn đến pH máu giảm.

Bài tập di truyền quần thể ngẫu phối khi có tác động của chọn lọc tự nhiên

Giả sử thế hệ xuất phát của một quần thể ngẫu phối có tần số alen A là p; tần số alen a là q và chọn lọc tự nhiên loại bỏ hoàn toàn kiểu hình động hợp lặn (kiểu gen aa bị chết ở giai đoạn phôi) thì tần số alen và thành phần kiểu gen qua các thế hệ ngẫu phối như sau:
Quá trình ngẫu phối thì $F_1$ sẽ có thành phần kiểu gen là $p^2$AA : 2pqAa : $q^2$aa.
Do aa bị chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen ở $F_1$ là: $p^2$AA : 2pqAa, suy ra tần số alen ở $F_1$ là:
  • Tần số alen a = $\frac{pq}{p^2+2pq}=\frac{q}{1+q}$
  • n số alen A = $1-\frac{q}{1+q}=\frac{1}{1+q}$
Thành phần kiểu gen ở thế hệ F2 là: ${{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}$AA : $2\frac{1}{1+q}\frac{q}{1+q}$Aa : ${{\left( \frac{q}{1+q} \right)}^{2}}$aa
Vì aa bị chết ở giai đoạn phối nên thành phân kiểu gen của $F_2$ là:
$\frac{1}{1+2q}$AA : $\frac{2q}{1+2q}$Aa, suy ra tần số alen ở $F_2$ là:
  • Tần số alen a = $\frac{q}{1+2q}$
  • Tần số alen A = $\frac{1+q}{1+2q}$
Quá trình ngẫu phối sẽ sinh ra $F_3$ có thành phần kiểu gen là:
${{\left( \frac{1+q}{1+2q} \right)}^{2}}$AA : $2\frac{1+q}{1+2q}\frac{q}{1+2q}$Aa : ${{\left( \frac{q}{1+2q} \right)}^{2}}$aa
Vì aa bị chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen ở $F_3$ là:
${{\left( \frac{1+q}{1+3q} \right)}^{2}}$AA : $\frac{2q}{1+3q}$Aa, suy ra tần số alen ở $F_3$ là:
  • Tần số alen a = Tần số alen a = $\frac{q}{1+3q}$
  • Tần số alen A = $\frac{1+2q}{1+3q}$
Tổng quát: Quá trình ngẫu phối thì tần số alen ở $F_n$ sẽ là:
  • Tần số alen a = Tần số alen a = $\frac{q}{1+nq}$
  • Tần số alen A = $\frac{p+(n-1)q}{1+nq}$
Ví dụ 1: Ở thế hệ xuất phát của một quần thể giao phối ngẫu nhiên có cấu trúc di truyền: 0,2AA + 0,8Aa = 1. Nếu tất cả các hợp tử aa đều bị chết ở giai đoạn phôi do tác động của chọn lọc tự nhiên thì thế hệ $F_5$, lấy ngẫu nhiên 1 cá thể, xác xuất thu được cá thể Aa là bao nhiêu?

Bài giải:
  • Thế hệ xuất phát có tần số alen: a = 0,4 
  • Tần số alen ở thế hệ $F_4$ là: a = $\frac{0,4}{1+4\times 0,4}$ = 0,15 và A = 0,85
  • Quá trình ngẫu phối sẽ cho F5 có tỉ lệ kiểu gen 0,7225AA + 0,255Aa + 0,0225aa = 1
  • Do aa bị chết ở giai đoạn phôi nên ở $F_5$ có 0,7225AA + 0,255Aa, suy ra tỉ lệ kiểu gen Aa = 0,255/0,9775 = 0,26
Vậy xác suất lấy ngẫu nhiên một cá thể có kiểu gen Aa là 26%

Ví dụ 2: Thế hệ xuất phát của một quần thể ngẫu phối có 0,5AA : 0,4Aa : 0,1aa. Giả sử kiểu hình lặn (aa) không có khả năng sinh sản. Ở thế hệ $F_3$, lấy ngẫu nhiên 2 cá thể, xác suất thu được một cá thể có kiểu gen dị hợp là bao nhiêu?

Bài giải:
  • Tần số alen ở thế hệ xuất phát là: a = 0,22
  • Tần số alen ở thế hệ $F_2$ là: a = $\frac{q}{1+2q}$ = 0,15; A = 1 - 0,15 = 0,85
  • Tỉ lệ kiểu gen ở $F_3 = 0,85^2 AA + 2.0,85.0,15Aa + 0,15^2aa = 1$
  • Tỉ lệ kiểu gen dị hợp là 2.0,85.0,15 = 0,26; tỉ lệ kiểu gen đồng hợp = 1 - 0,26 = 0,74
Vậy lấy ngẫu nhiên 2 cá thể ở $F_3$, xác xuất thu được một cá thể có kiểu gen dị hợp là: $C^1_2\times 0,26\times 0,74$ = 0,39

Nhận xét

  1. THầy ơi,,,ở câu 2 không phải quần thể qua ngẫu phối thì cân bằng sao ạ?...tại s phải dùng tần số alen ở f2 mới tính được ạk? Dùng tần số ở thế hệ xuất phát ko đc ạk? Dòng cuối s phải nhân với 0,26 nữa ạk

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đề bài thacho quần thể NGẪU PHỐI, còn để tính thành phần kiểu gen F3 thì ta lấy giao tử ở F2 cho ngẫu phối; mà giao tử chính là tần số alen trong quần thể ngẫu phối;
      Đề cho chọn 2 cá thể trong đó có 1 cá thể dị hợp, cá thể còn lại sẽ đồng hợp; Vận dụng quy tắc cộng và quy tắc nhân xác suất để tính ra kết quả!

      Xóa
  2. Trả lời
    1. Cảm ơn Nguyen Quoc Anh đã quan tâm đến những bài chia sẻ của Hải. Còn trong quá trình đọc bài nếu phát hiện sai sót hay nhầm lẫn thì Nguyen Quoc Anh nói rõ được không? Ví dụ như sai chỗ nào? Và nếu được thì công thức đúng là công thức như thế nào? Để Hải và bạn đọc khác cùng tham khảo thêm. Cảm ơn!

      Xóa
    2. có phải là chỗ " tổng quát quá trình ngẫu phối thì tần số alen ở... tần số alen A=(p+ (n-1)q)/1+nq" ko ạ.... E tưởng tần số alen A= (1+(n-1)q)/1+nq

      Xóa
  3. quảng hải xem hộ mình dạng bài di truyền quần thể này nhé

    Trả lờiXóa
  4. Thế hệ P có 0,6AA:0,3Aa:0,1aa(A-đỏ,a-trắng). các cá thể cùng màu sắc mới giao phối với nhau. xác định trắng ở F1?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bài này ta giao phối có chọn lọc nên ta có các phép lai như sau:
      * 0,1 (aa x aa) => F1: 0,1aa (trắng)
      * 0,9 ( 6/9AA, 3/9Aa ngẫu phối => Tần số alen A = 15/18; a = 3/18) => F1 có kiểu gen aa = $0,9(3/18)^2$ = 0,025
      Vậy kiểu gen F1 = 0,1 + 0,025 = 0,125 = 12,5%

      Xóa
    2. Cho e hỏi chỗ 0.9(6/9AA,3/9Aa) là sao ạ vs sao aa=0.9×(1/6)^2

      Xóa
  5. Chào thầy Hải, mình có vấn đề chưa hiểu ở các bước hình thành công thức. Nhờ thầy Hải xem lại và giải rõ hơn dùm mình!
    - Ở F1: Tần số alen A = 1/(1+q)
    - Sau khi ngẫu phối, thành phần kiểu gen AA ở thế hệ thứ 2 = [1/(1+q)]^2AA
    - Nhưng vì aa bị chết ở giai đoạn phối nên kiểu gen AA F2 là: [1/(1+2q)]AA
    Nhờ thầy Hải giải thích rõ chỗ này ([1/(1+q)]^2 mà lại ra [1/(1+2q)]AA) dùm, vì mình thấy chỗ này có vấn đề hay tại mình hiểu chưa thấy đáo. Nhờ thầy Hải!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Trong bài viết mình bỏ các bước trung gian, đây là biến đỗi chi tiết cho nguyenhungphuc tham khảo:
      Tỉ lệ kiểu gen F2 theo giả thuyết là các kiểu gen đều có sức sống như nhau là: ${{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}\text{AA : 2}\frac{1}{1+q}\frac{q}{1+q}Aa:{{\left( \frac{q}{1+q} \right)}^{2}}\text{aa}$
      Mà kiểu gen aa chết ở giai đoạn phôi =>
      Tần số kiểu gen thực tế ở F2:

      \[{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}\text{AA : 2}\frac{1}{1+q}\frac{q}{1+q}Aa\]
      Ta tính lại tỉ lệ: AA = $\frac{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}}{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}+2\frac{1}{1+q}\frac{q}{1+q}}$
      = $\frac{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}}{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}+2q\frac{1}{1+q}\frac{1}{1+q}}$
      = $\frac{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}}{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}+2q{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}}$
      = $\frac{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}}{{{\left( \frac{1}{1+q} \right)}^{2}}\left( 1+2q \right)}$
      = $\frac{1}{1+2q}$
      Biến đổi tương tự sẽ tính được tần số kiểu gen Aa = $\frac{2q}{1+2q}$

      Xóa
    2. OK, mình hiểu rồi. Bởi vậy thấy lạ lạ, trên khác, sao xuống dưới khác. Thanks anh Hải

      Xóa
  6. thầy ơi cho e hỏi công thức tính alen ở Fn ở vd1 ấy ạ, F5 là n=5 chứ sao thầy lại tính qa n=4

    Trả lờiXóa
  7. Thầy cho em hỏi ở câu 2, vì sao tần số alen a=0,22 mà không phải 0,3 ạ? Em cảm ơn thầy.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Theo mình do kiểu hình lặn (aa)không có khả năng sinh sản. Thế hệ xuất phát 0.5AA : 0.4Aa: 0.1aa, loại bỏ aa, bạn chia tỉ lệ lại 5/9AA: 4/9Aa rồi tính tần số alen a= 2/9 và A = 7/9. Chào bạn!

      Xóa
  8. công thức Tần số A sai thì phải.công thức tổng quát nak

    Trả lờiXóa
  9. thầy Hải ơi tại sao bước biến đổi cho nguyenhungphuc thầy biến 1/1+q thành 1 ạ (dòng cuối tính lại AA đấy thầy)

    Trả lờiXóa
  10. dạ em xin lỗi lúc đó em bị gì ấy. dạ em nhìn ra rồi

    Trả lờiXóa
  11. thầy hải ơi cho e hỏi . KG aa không có khả năng sinh sản # với bị chết chỗ nào ak

    Trả lờiXóa
  12. thầy giải thích hộ e bài này vs ak
    một quần thể giao phối ngẫu nhiên có thành phần kiểu gen ở thế hệ xuất phát là: 30% AA 20% Aa 50%aa .
    a) tiền hành loại bỏ tất cả các cá thể cso kiểu gen aa của thế hệ xuất phát. hãy xác định thành phần kiểu gen ở F1?
    b) nếu cá thể aa không có khả năng sinh sản thì đến thế hệ F4, quần thể cso thành phần kiểu gen ntn?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em tham khảo bài giải mẫu ở trên và một số bài liên quan nhé. Câu này không quá khó đâu.

      Xóa
  13. Quần thể tự phối thì công thức còn đúng không ạ

    Trả lờiXóa
  14. thầy giải chi tiết giúp em : 1 quần thể tự thụ phấn có cấu trucdi chuyền ở thế hệ f1 là:0,25AA 0,6Aa o,15aa. xác định tần số alen và tần số kiểu gen của quan thể ở thế hệ f5

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. 1. Tần số alen giống như F1; p(A) = 0,55; q(a) = 0,45
      2. Tần số kiểu gen ở f4 (sau 4 thế hệ tự thụ phấn liên tiếp:
      + Aa = 0,6(1/2)^4 = 0,0375;
      + AA = 0,25 + 0,28125 = 0,53125
      + aa = 0,15 + 0,28125 = 0,43123

      Xóa
  15. Câu 12. Ở một loài thực vật, xét hai cặp gen cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể thường, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp; alen B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen b quy định hoa trắng. Cho các cây thân cao, hoa trắng giao phấn với các cây thân thấp, hoa trắng (P), thu được F1 gồm 87,5% cây thân cao, hoa trắng và 12,5% cây thân thấp, hoa trắng. Cho biết không xảy ra đột biến. Theo lí thuyết, nếu cho các cây thân cao, hoa trắng ở thế hệ P giao phấn ngẫu nhiên với nhau th́ì thu được đời con có số cây thân cao, hoa trắng chiếm tỉ lệ là bao nhiêu?
    Nhờ thầy hướng dẫn chi tiết cách lấy tỷ lệ kiểu gen (AA và Aa) của P em với. Cảm ơn thầy!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em kiểm tra lại đề có phải là P: [cao, trắng] x [thấp, trắng] không nha.

      Xóa
  16. thầy ơi cho e hỏi nếu như ở bài tập 1 e ko tính tần số alen ở F4 mà áp dụng CT tính luôn tần số alen ở F5 thì có sai ko thầy?

    Trả lờiXóa
  17. thầy ơi cho e hỏi nếu như ở bài tập 1 e ko tính tần số alen ở F4 mà dùng CT tính luôn tần số ở F5 thì có sai ko thầy?

    Trả lờiXóa
  18. NHỜ MỌI NGƯỜI GIÚP ĐỠ Ạ.
    Một quần thể giao phối ngẫu nhiên, xét một gen nằm trên nhiễm sắc thể thường gồm 2 alen, alen A trội hoàn toàn so với alen a có thành phần kiểu gen 0,2AA: 0,6Aa: 0,2aa. Giả sử các cá thể có kiểu hình lặn đều không có khả năng sinh sản. Nếu không phát sinh đột biến mới, không có di nhập gen, các cá thể có sức sống như nhau. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
    I. Ở thế hệ F5, tỉ lệ kiểu gen đồng hợp trong quần thể là 27,75%.
    II. Ở thế hệ F5, tần số alen A bằng 17/3 tần số alen a.
    III. Trong số cá thể mang kiểu hình trội ở thế hệ F5, tỉ lệ cá thể đồng hợp chiếm 6/23.
    IV. Cấu trúc di truyền ở thế hệ F5 là 72,25%AA : 25,5%Aa : 2,25%aa.
    A. 1. B. 3. C. 4. D. 2.

    Trả lờiXóa
  19. NHỜ MỌI NGƯỜI GIÚP VỚI Ạ.
    Ở một quần thể động vật ngẫu phối, xét một gen nằm trên nhiễm sắc thể thường gồm 2 alen, alen A trội hoàn toàn so với alen a. Thế hệ xuất phát (P) của quần thể này có cấu trúc di truyền là 0,4AA : 0,4Aa : 0,2aa. Dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, những cá thể có kiểu hình lặn bị đào thải hoàn toàn ngay sau khi sinh ra. Cho rằng không có tác động của các nhân tố tiến hóa khác. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
    I. Thế hệ F4 của quần thể này có tần số alen A là 7/8.
    II. Thế hệ F3 của quần thể này có tần số alen a là 1/7.
    III. Cấu trúc di truyền ở thế hệ F3 là 5/7AA : 2/7Aa.
    IV. Thế hệ F4 của quần thể này có tần số alen a là 1/12.
    A. 1. B. 3. C. 4. D. 2.

    Trả lờiXóa
  20. C^1_2 là j vậy thầy. Nó đc tính lm sao em ko hiểu

    Trả lờiXóa
  21. Thầy ơi, cho em hỏi chỗ tần số a của thế hệ xuất phát mình tính như nào ạ?
    Đây là quần thể ngẫu phối, tần số alen a bằng aa + Aa/2 mà thầy nhỉ?

    Trả lờiXóa

Đăng nhận xét

Cảm ơn bạn đã phản hồi, chúc quý độc giả sức khỏe và thành đạt!

ĐỀ XUẤT RIÊNG CHO BẠN

Tính số nhiễm sắc thể, số crômatit và số tâm động qua các kì của nguyên phân và giảm phân

Loài ong mật có bộ NST lưỡng bội 2n=32. Hợp tử của loài trải qua nguyên phân. Hãy cho biết có bao nhiêu NST, crômatit, tâm động có trong một tế bào qua mỗi kì của quá trình nguyên phân? Để giải bài tập sinh học trên trước hết các bạn cần nhớ một số vấn đề sau: NST nhân đôi ở kì trung gian (pha S) trở thành NST kép, tồn tài trong tế bào đến cuối kì giữa. Vào kì sau, NST kép bị chẻ dọc tại tâm động, tách thành 2 NST đơn, phân li đồng đều về 2 cực tế bào. Crômatit chi tồn tại ở NST kép, mỗi NST kép có 2 crômatit. Mỗi NST dù ở thể đơn hay kép đều mang một tâm động. Vậy có bao nhiêu NST trong tế bào thì sẽ có bấy nhiêu tâm động. Do vậy, gọi 2n là bộ NST lưỡng bội của loài, số NST, số crômatit, số tâm động có trong một tế bào qua mỗi kì quá trình nguyên phân như bảng sau: Kì trung gian Kì đầu Kì giữa Kì sau Kì cuối Số NST đơn 0 0 0 4n 2n Sô NST kép 2n 2n 2n 0 0 Số crômatit 4n 4n 4n 0 0 Số tâm động 2n 2n 2n 4n 2n T

Chu kỳ tế bào, quá trình nguyên phân và giảm phân

Trong chương trình sinh học lớp 10 thì nội dung về chu kỳ tế bào, nguyên phân và giảm phân các em cần học kỹ và làm bài tập liên quan. Đây là kiến thức hết sức quan trọng để có thể học tiếp những kiến thức liên quan ở lớp tiếp tiếp theo. Cơ chế nguyên phân Cơ chế giảm phân Kiến thức các em đọc ở sách giáo khoa sinh học lớp 10, ở phần này tác giả chỉ trích một số câu hỏi thường gặp trong nội dung chuyên đề chu kỳ tế bào, quá trình nguyên phân và giảm phân. Câu 1. Trình bày khái niệm và nêu những giai đoạn của chu kì tế bào? – Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào liên tiếp. Một chu kì tế bào bao gồm kì trung gian và quá trình nguyên phân. Kì trung gian gồm ba pha theo thứ tự là G1 , S, G2, trong đó pha G1 là thời kì sinh trưởng chủ yếu của tế bào; pha S diễn ra sự nhân đôi của ADN và nhiễm sắc thể. Kết thúc pha S, tế bào sẽ chuyển sang pha G2, lúc này tế bào sẽ tổng hợp tất cả những gì còn lại cần cho quá trình phân bào. Nguyên phân diễn ra ngay sau pha G2

Tính số loại và tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con

Vận dụng toán xác suất để giải nhanh các bài tập sinh học phần quy luật phân li độc lập như: xác định số loại kiểu gen, kiểu hình ở đời con hay tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con trong các phép lai khi biết kiểu gen của bố mẹ mà không cần viết sơ đồ lai. Theo quy luật phân li độc lập ta hiểu rằng: một phép lai có n cặp tính trạng, thực chất là n phép lai một cặp tính trạng. Như vậy khi đề bài cho biết kiểu gen có bố mẹ và tuân theo quy luật phân li độc lập thì ta chỉ cần dung toán xác suất để xác định nhanh số loại cũng như tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con theo quy tắc sau: Tỉ lệ KG khi xét chung nhiều cặp gen bằng các tỉ lệ KG riêng rẽ của mỗi cặp tính trạng nhân với nhau. Số KH khi xét chung nhiều cặp tính trạng bằng số KH riêng của mỗi cặp tính trạng nhân với nhau. Ví dụ:  Cho biết A - hạt vàng : a- hạt xanh; B- hạt trơn : b - hạt nhăn; D - thân cao : d- thân thấp. Tính trạng trội là trội hoàn toàn. Phép lai P: AabbDd x AaBbdd  sẽ cho số loại và tỉ lệ kiểu g