a. Tại sao tuyến tụy không tiết insulin lại gây ra bệnh đái tháo đường (tiểu đường)? b. Những người bị bệnh đái tháo đường có pH máu thấp hơn hay cao hơn người bình thường? Giải thích. a. Thiếu insulin, glucose không vào được tế bào, glucose không được chuyền hóa thành glicogen dư trữ ở gan, dẫn đến nồng độ glucose trong máu cao thường xuyên và các tế bào thiếu glucose dẫn đến bệnh đái tháo đường. b. Khi bị bệnh đái tháo đường glucose vào tế bào ít. Do nguồn cơ chất cung cấp năng lượng chủ yếu là glucose không đáp ứng đủ, nên các tế bào cơ thể sử dụng nguồn cơ chất là lipid. Tăng phân giải lipid tạo ra nhiều axit hữu cơ dẫn đến pH máu giảm.
Các đề thi thử THPT năm 2016 của các trường đều có thêm vào những câu đòi hỏi học sinh phải hiểu bản chất quá trình mới làm được. Những câu này thực sự nó không quá khó, nhưng nó ít được đề cập trong các đề thi trước đó, và các tài liệu tham khảo môn sinh học cũng chưa cập nhật những dạng này. Sau đây HQB trích một câu trong đề thi thử của trường THPT Chuyên ĐH Vinh lần 1 năm 2016.
Đề:
Hướng dẫn giải:Một cơ thể đực của loài lưỡng bội có kiểu gen $AaBbDd\frac{Eh}{eH}$ giảm phân hình thành giao tử. Biết rằng quá trình giảm phân diễn ra bình thường và có xảy ra trao đổi chéo với tần số 30%. Theo lí thuyết, số lượng tế bào sinh dục chín tối thiểu tham gia giảm phân để tạo ra tất cả các loại giao tử từ cơ thể có kiểu gen trên làA. 16.
B. 10.
C. 32.
D. 8.
Cách 1: Một cơ thể đực của loài lưỡng bội có kiểu gen $AaBbDd\frac{Eh}{eH}$ giảm phân bình thường và có xảy ra trao đổi chéo sẽ cho ra: 32 loại giao tử cụ thể:
- Aa giảm phân cho 2 loại giao tử là A và a.
- Bb giảm phân cho 2 loại giao tử là B và b.
- Dd giảm phân cho 2 loại giao tử là D và d.
- $\frac{Eh}{eH}$ giảm phân cho 4 loại giao tử trong đó 2 loại giao tử liên kết (Eh và eH) và 2 loại giao tử hoán vị (EH và eh)
Để tạo ra 32 loại giao tử thì số tế bào sinh dục đực ít nhất tham gia giảm phân là:
- Nếu không có trao đổi chéo thì 1 tế bào giảm phân sẽ cho 2 loại giao tử.
- Nếu có trao đổi chéo thì 1 tế bào giảm phân cho ra 4 loại giao tử.
Ở đây đề cho tần số hoán vị gen là 30% nghĩa là có 60% số tế bào xảy ra hiện tượng trao đổi chéo và 40% số tế bào không xảy ra trao đổi chéo trong giảm phân.
Gọi a là số tế bào tham gia giảm phân tối thiểu để hình thành đủ 32 loại giao tử như đề bài thì ta có phương trình: $\frac{40}{100}a\times 2+ \frac{60}{100}a\times 4=32$ => a = 10.
Vậy, theo lí thuyết, số lượng tế bào sinh dục chín tối thiểu tham gia giảm phân để tạo ra tất cả các loại giao tử từ cơ thể có kiểu gen trên là 10 tế bào.
Cách 2: Cũng tương tự như trên, số giao tử tối đa được tạo ra là 32 giao tử. Trong đó có 16 giao tử hoán vị và 16 giao tử liên kết. Để tạo ra 16 loại giao tử hoán vị thì cần tối thiểu 8 tế bào.
Như vậy số tế bào tối thiểu để tạo ra số loại giao tử tối đa theo dữ kiện bài toán
= 8/a = 60/100
=> a = 13,333 tế bào
=> Vậy số tế bào tối thiểu phải là 14 tế bào.
Còn bạn thì sao? Bạn có cách giải nào khác hãy chia sẻ với mọi người nhé!Cách 2: Cũng tương tự như trên, số giao tử tối đa được tạo ra là 32 giao tử. Trong đó có 16 giao tử hoán vị và 16 giao tử liên kết. Để tạo ra 16 loại giao tử hoán vị thì cần tối thiểu 8 tế bào.
Như vậy số tế bào tối thiểu để tạo ra số loại giao tử tối đa theo dữ kiện bài toán
= 8/a = 60/100
=> a = 13,333 tế bào
=> Vậy số tế bào tối thiểu phải là 14 tế bào.
e chào thầy ạ,thầy cho e hỏi tại sao f=30% thì 60% tb xãy ra trao đổi chéo,40% ko xãy ra ạ.mong thầy trả lời
Trả lờiXóaTần số hoán vị (f) = (2 x Số tế bào giảm phân có hoán vị)/ (4 x tổng số tế bào tham gia giảm phân)
Xóacảm ơn thầy ạ.
Trả lờiXóathầy ơi. đáp án là 10 => có 6 tế bào giảm phân có trao đổi chéo nên tạo ra 6 giao có chứa gen EH và 6 giao tử có chứa gen eh
Trả lờiXóamà có tất cả số loại giao tử chứa gen EH hoặc eh tối đa là 2x2x2 = 8 loại
Thế nếu là cơ thể cái thì sao ạ?
Trả lờiXóathầy cho em hỏi
Trả lờiXóađể tạo ra giao tử hoán vị thì bắt buộc tế bào phải hoán vị. Tức là cần 8 tế bào hoán vị để cho ra tất cả 32 giao tử. Những tế bào không hoán vị không phải cũng cho ra những loại giao tử trùng lại sao ạ
Nhưng mà mỗi tế bào đều chắc chắn cho ra 2 giao tử liên kết và 2 giao tử hoán vị mà cậu.
XóaMỗi tế bào hvi cho tối đa 2 loại giao tử hoán vị.
Xóavậy cần 8 tế bào hvi để có 16 loại giao tử hoán vị
em cám ơn thầy
Trả lờiXóaĐể tạo 16 loại giao tử hoán vị cần min 8 tế bào.
Trả lờiXóaVậy cần 8/(2x0,3) = 13,3 tế bào tức là 14 tế bào
giải sai. số tế bào ko có TĐC = 0,4. số tế bào TĐC = 0,6.
Trả lờiXóaTổng số loại giao tử đực sinh ra 32 ( gồm 16 gt liên kết và 16 hvg)
a là số tế bào tối thiểu cho số loại gt tối đa.
để cho 16 gt hvg cần a.0,6.2=16 => a=14
để cho 16 giao tử hoán vị gen cần a.0,4.2=16 =>a=20
lấy a = 20 vì thoả mã cả 2. =>>> đề sai bét =>>> người giải cũng sai bét
Cảm ơn phản hồi của Hiệp. Tuy nhiên Hiệp thay tần số hoán vị là 30% thành 50% thì tính thế nào?
Xóata thấy cách giải trên có vẻ không ổn vì có tới 16 giao tử hoán vị cần ít nhất 8 tế bào xảy ra hoán vị nếu theo cách giải trên ta thấy trong các giao tử tạo ra chỉ có 12 giao tử hoán vị, 20 giao tử liên kết như vậy có 4 gt liên kết bị trùng nhưng thiếu 4 giao tử hoán vị
Trả lờiXóa