Chuyển đến nội dung chính

Tại sao tuyến tụy không tiết insulin lại gây ra bệnh đái tháo đường (tiểu đường)?

a. Tại sao tuyến tụy không tiết insulin lại gây ra bệnh đái tháo đường (tiểu đường)? b. Những người bị bệnh đái tháo đường có pH máu thấp hơn hay cao hơn người bình thường? Giải thích. a. Thiếu insulin, glucose không vào được tế bào, glucose không được chuyền hóa thành glicogen dư trữ ở gan, dẫn đến nồng độ glucose trong máu cao thường xuyên và các tế bào thiếu glucose dẫn đến bệnh đái tháo đường. b. Khi bị bệnh đái tháo đường glucose vào tế bào ít. Do nguồn cơ chất cung cấp năng lượng chủ yếu là glucose không đáp ứng đủ, nên các tế bào cơ thể sử dụng nguồn cơ chất là lipid. Tăng phân giải lipid tạo ra nhiều axit hữu cơ dẫn đến pH máu giảm.

Tìm số kiểu gen tối đa và số kiểu giao phối trong quần thể [Phần 2]

Ở phần 1, đã hướng dẫn cách tính số kiểu gen tối đa và số kiểu giao phối tối đa trong quần thể đối với trường hợp 1 gen có n alen nằm trên NST thường. Ở phần này sẽ hướng dẫn các em cách tìm số kiểu gen tối đa và số kiểu giao phối tối đa trong trường hợp 1 gen có n alen nằm trên cặp NST giới tính (XX, XY).

Trường hợp một gen nằm trên NST X không có alen tương ứng trên Y.

Công thức cần nhớ

Một gen có n alen trên nhiễm sắc thể (NST) giới tính X không có alen tương ứng trên Y. thì tổng số kiểu gen là $\frac{n(n+1)}{2}+n$ trong đó:
  • Ở giới XX có $\frac{n(n+1)}{2}$ kiểu gen.
  • Ở giới XYn kiểu gen

Số kiểu giao phối có thể có về gen này là: $\frac{n(n+1)}{2}\times n$.

Bài tập vận dụng

1. Bệnh mù màu đỏ lục ở người do gen thuộc NST X không có alen tương ứng trên Y qui định; trong đó alen lặn m qui định bệnh còn alen trội M qui định mắt bình thường. Số kiểu gen tối đa có thể có trong quần thể về gen này là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải:
Ta có n=2. Áp dụng công thức $\frac{n(n+1)}{2}+n$= $\frac{2(2+1)}{2}+2$= 3 + 2 = 5 kiểu gen.

2. Tính trạng màu mắt do gen có 2 alen thuộc NST X không có alen trên Y qui định. Số kiểu giao phối tối đa có thể có trong quần thể về bệnh này là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:
Ta có n = 2. Áp dụng công thức $\frac{n(n+1)}{2}\times n$= $\frac{2(2+1)}{2}\times 2$= 3 x 2 = 6 kiểu giao phối.

3. Xét gen có 5 alen thuộc NST X không có trên Y. Trong quần thể có tối đa bao nhiêu loại giao tử khác nhau về gen này?
Đáp án: 5 + 6 = 11 loại giao tử.

4. Xét một gen có 4 alen thuộc NST X không có alen tương ứng trên Y. Trong quần thể có tối đa bao nhiêu loại kiểu gen mà cơ thể giảm phân tạo ra hơn 1 loại giao tử?

Đáp án: 10 loại kiểu gen giảm phân cho ra hơn một loại giao tử.
5. Xét một gen có 5 alen nằm trên NST X không có alen trên Y. Trong quần thể có bao nhiêu kiểu giao phối khác nhau về gen này để thu được đời con có kiểu gen phân li theo tỉ lệ 1 : 1 : 1 : 1?
Đáp án: 50 kiểu giao phối khác nhau.

6. Xét một gen có 3 alen thuộc NST X không có alen trên Y. Trong quần thể có bao nhiêu kiểu giao phối khác nhau về gen này để thu được đời con có 2 kiểu gen?
Đáp án: 9 kiểu giao phối.

Trường hợp một gen nằm trên đoạn tương đồng của NST X và Y

Công thức cần nhớ

Một gen có n alen nằm trên đoạn tương đồng của NST giới tính XY thì sẽ tạo tối đa $\frac{n(n+1)}{2}+{{n}^{2}}$ kiểu gen. Trong đó

  • Ở giới XX có $\frac{n(n+1)}{2}$ kiểu gen.
  • Ở giới XY có $n^2$ kiểu gen.

Số kiểu giao phối có thể có về gen này là $\frac{n(n+1)}{2}\times {{n}^{2}}$.

Bài tập áp dụng

1. Trong quần thể của một loài động vật lưỡng bội, xét một locut có 3 alen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y. Biết rằng không xảy ra đột biến, tính theo lí thuyết, số kiểu gen tối đa về locut trên trong quần thể là bao nhiêu?
Đáp án: 6 + 9 = 15 loại kiểu gen khác nhau.

2. Trong quần thể của một loài động vật lưỡng bội, xét một locut có 3 alen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y. Biết rằng không xảy ra đột biến, theo lý thuyết, số kiểu giao phối tối đa về locut trên trong quần thể là bao nhiêu?
Đáp án: 54 kiểu giao phối.

3. Trong một quần thể gà, xét một locut có 4 alen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y. Biết rằng không xảy ra đột biến, theo lí thuyết, số kiểu gen tôi đa có thể có trong các con gà mái là bao nhiêu?
Đáp án: 16 loại kiểu gen trong gà mái (XY).

4. Ở một loại động vật lưỡng bội, một locut có 5 alen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y. Số loại giao tử khác nhau về gen này được tạo ra trong quần thể là bao nhiêu?
Đáp án: 15 loại giao tử khác nhau.

5. Ở một loài động vật lưỡng bội, một gen có 6 alen nằm trên NST giới tính X, Y. Số kiểu giao phối tối đa có thể có trong quần thể thu được đời con có kiểu gen ít nhất là bao nhiêu?
Đáp án: 216 kiểu giao phối.

6. Trong quần thể của một loài động vật lưỡng bội, xét một locut có 4 alen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y. Biết rằng không xảy ra đột biến, theo lí thuyết, số dòng thuần khác nhau có thể có về gen này là bao nhiêu?
Đáp án: 8 dòng thuần.

Nhận xét

  1. Trả lời
    1. Gà mái XY.
      Có 4 cách chọn mỗi loại XY => Có 4*4 = 16 KG.

      Xóa
  2. giao tử của bài 3 chỉ có 6 thôi chứ ạ?

    Trả lờiXóa
  3. Bài 3 có phải ở xx tạo ra5gt. Ở xy tạo ra 5+1gt phải k thầy

    Trả lờiXóa
  4. Tương tự thế ở bài 4 phần 2 là 5x 5x5y phải k ạ

    Trả lờiXóa
  5. câu 3 tính luôn giao tử Y hã thầy ? cho e hỏi giao tử X chứa gen này ở giới cái khác giới đực hã thầy
    vd : Xa của cái khác Xa của đực hã thầy ???????????

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em đọc lý thuyết phần Gen nằm trên NST giới tính sẽ hiểu rõ hơn, chứ giải thích ra dài dòng quá em à

      Xóa
  6. thầy giải thích rõ câu 4 phần cuối cho e cái thầy ơi em cảm ơn ạ

    Trả lờiXóa
  7. Thầy ạ, số loại giao tử khác nhau về gen A được tạo ra trong quần thể là gì ạ? Em có thể xem lí thuyết này ở đâu ạ?

    Trả lờiXóa
  8. bài 3 làm sao ra 11 loại giao tử vậy thầy, thầy giải thích giúp em với!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. - Giao tử ở giới XX: 5
      - Giao tử ở giới XY: 6
      => Tổng giao tử ở cả 2 giới = 5 + 6 = 11

      Xóa
  9. thầy ơi! cho e hỏi tại sao bài 5 lại có 50 kiểu giao phối khác nhau vậy ạ?

    Trả lờiXóa
  10. Bài này làm thế nào vậy ạ .ở 1 loài tứ bội xét 1 gen có 4 alen xác định số kiểu gen tối đa.

    Trả lờiXóa
  11. Bài này làm thế nào vậy ạ .ở 1 loài tứ bội xét 1 gen có 4 alen xác định số kiểu gen tối đa.

    Trả lờiXóa
  12. Thầy ơi bài 5 sao lại ra 50 kiểu vậy ạ

    Trả lờiXóa
  13. Bài 5 tại sao lại đc 15 loai giao tử v ak

    Trả lờiXóa
  14. Dạ Thầy và các bạn cho em hỏi câu này với ạ: ở 1 loài thực vật, xét 1 locus có 3 alen trong quần thể. Thu ngẫu nhiên nhiều hạt trong quần thể thực vật lưỡng bội đem ngâm với coxisin và trồng hạt được xử lý xen với hạt từ những cây lưỡng bội thành 1 quần thể. Cho các cây trong quần thể giao phối ngẫu nhiên qua nhiều thế hệ. Giả sử các cây lưỡng bội, tam bội và tứ bội đều tạo giao tử có khả năng sống và sinh sản bình thường, không có đột biến xảy ra. sau nhiều thế hệ số kiểu gen tối đa về gen trên trong quần thể

    Trả lờiXóa
  15. Bài 3 đề hỏi giao tử nên em nghĩ chỉ có 6 giao tử thôi chứ ạ. Thầy giải thích hộ em nhé.

    Trả lờiXóa
  16. Vậy còn trường hợp alen nằm trên vùng không tương đồng XY thì sao ạ?

    Trả lờiXóa
  17. số kiểu gen dị hợp 1 cặp nhiều cặp trên nst giới tính thì sao ạ

    Trả lờiXóa

Đăng nhận xét

Cảm ơn bạn đã phản hồi, chúc quý độc giả sức khỏe và thành đạt!

ĐỀ XUẤT RIÊNG CHO BẠN

Tính số nhiễm sắc thể, số crômatit và số tâm động qua các kì của nguyên phân và giảm phân

Loài ong mật có bộ NST lưỡng bội 2n=32. Hợp tử của loài trải qua nguyên phân. Hãy cho biết có bao nhiêu NST, crômatit, tâm động có trong một tế bào qua mỗi kì của quá trình nguyên phân? Để giải bài tập sinh học trên trước hết các bạn cần nhớ một số vấn đề sau: NST nhân đôi ở kì trung gian (pha S) trở thành NST kép, tồn tài trong tế bào đến cuối kì giữa. Vào kì sau, NST kép bị chẻ dọc tại tâm động, tách thành 2 NST đơn, phân li đồng đều về 2 cực tế bào. Crômatit chi tồn tại ở NST kép, mỗi NST kép có 2 crômatit. Mỗi NST dù ở thể đơn hay kép đều mang một tâm động. Vậy có bao nhiêu NST trong tế bào thì sẽ có bấy nhiêu tâm động. Do vậy, gọi 2n là bộ NST lưỡng bội của loài, số NST, số crômatit, số tâm động có trong một tế bào qua mỗi kì quá trình nguyên phân như bảng sau: Kì trung gian Kì đầu Kì giữa Kì sau Kì cuối Số NST đơn 0 0 0 4n 2n Sô NST kép 2n 2n 2n 0 0 Số crômatit 4n 4n 4n 0 0 Số tâm động 2n 2n 2n 4n 2n T

Chu kỳ tế bào, quá trình nguyên phân và giảm phân

Trong chương trình sinh học lớp 10 thì nội dung về chu kỳ tế bào, nguyên phân và giảm phân các em cần học kỹ và làm bài tập liên quan. Đây là kiến thức hết sức quan trọng để có thể học tiếp những kiến thức liên quan ở lớp tiếp tiếp theo. Cơ chế nguyên phân Cơ chế giảm phân Kiến thức các em đọc ở sách giáo khoa sinh học lớp 10, ở phần này tác giả chỉ trích một số câu hỏi thường gặp trong nội dung chuyên đề chu kỳ tế bào, quá trình nguyên phân và giảm phân. Câu 1. Trình bày khái niệm và nêu những giai đoạn của chu kì tế bào? – Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào liên tiếp. Một chu kì tế bào bao gồm kì trung gian và quá trình nguyên phân. Kì trung gian gồm ba pha theo thứ tự là G1 , S, G2, trong đó pha G1 là thời kì sinh trưởng chủ yếu của tế bào; pha S diễn ra sự nhân đôi của ADN và nhiễm sắc thể. Kết thúc pha S, tế bào sẽ chuyển sang pha G2, lúc này tế bào sẽ tổng hợp tất cả những gì còn lại cần cho quá trình phân bào. Nguyên phân diễn ra ngay sau pha G2

Tính số loại và tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con

Vận dụng toán xác suất để giải nhanh các bài tập sinh học phần quy luật phân li độc lập như: xác định số loại kiểu gen, kiểu hình ở đời con hay tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con trong các phép lai khi biết kiểu gen của bố mẹ mà không cần viết sơ đồ lai. Theo quy luật phân li độc lập ta hiểu rằng: một phép lai có n cặp tính trạng, thực chất là n phép lai một cặp tính trạng. Như vậy khi đề bài cho biết kiểu gen có bố mẹ và tuân theo quy luật phân li độc lập thì ta chỉ cần dung toán xác suất để xác định nhanh số loại cũng như tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình ở đời con theo quy tắc sau: Tỉ lệ KG khi xét chung nhiều cặp gen bằng các tỉ lệ KG riêng rẽ của mỗi cặp tính trạng nhân với nhau. Số KH khi xét chung nhiều cặp tính trạng bằng số KH riêng của mỗi cặp tính trạng nhân với nhau. Ví dụ:  Cho biết A - hạt vàng : a- hạt xanh; B- hạt trơn : b - hạt nhăn; D - thân cao : d- thân thấp. Tính trạng trội là trội hoàn toàn. Phép lai P: AabbDd x AaBbdd  sẽ cho số loại và tỉ lệ kiểu g